کوجیما و پروداکشنش را همهمان میشناسیم. به طور کلی در کائنات چند قانون تثبیت شده وجود دارد؛ مثلا هر عملی را عکسالعملی است یا هیچ دو الکترونی را نمیتوان پیدا کرد که هر چهار عدد کوانتومی آنها یکسان باشد. یا مثلا طبق نامعادلهی عدم قطعیت که دانشمند شهیر آلمانی، ورنر هایزنبرگ بدست آورده، بعضی از جفت کمیتهای کوانتومی را نمیتوان همزمان با دقت بالا اندازه گرفت و یا اینکه هیدئو کوجیما، بی برو برگرد یک نابغه است. درست است که به این حقایق جهان شمول نمیتوان خدشهای وارد ساخت، با اینحال نمیتوان آنها را کامل و خالی از عیب دانست.
کوجیما آدم خاصی است. خیلی خاصتر از هر کس دیگری در صنعت بازیهای رایانهای. این را میتوان در هر کلمهای که توئیت میکند، خواند، در هر مصاحبهاش شنید و در هر ساختهاش تماشا کرد. با تمام این تفاسیر، کوجیما یک عیب و ایراد به شدت بزرگ دارد؛ متواضع نیست. هیدئو کوجیما مثال نقض روشنی بر این باور قدیمی است که “درخت هر چقدر پربارتر، افتادهتر”. این قضیه را میتوان در سیر پیشرفت این مرد استثنایی ریشه یابی کرد.
کوجیما اصلا آدم متواضعی نیست. اشتباه نکنید، منظورم این نیست که با مخاطبانش بد برخورد میکند یا بادی در غبغبش میاندازد و کسی را آدم حساب نمیکند. اتفاقا در این موارد بسیار انسان خونگرمی است. مشکل کوجیما اینجاست که دسترنج یک تیم کامل را با نام خودش جایگزین کرده است. تقریبا میتوان گفت کوجیما پروداکشنز تنها استودیویی است که نامش با نام موسس آن یکی است. کوجیما معمولا و در اکثر موارد تنها کسی است که درباره هر بازی این استودیو مصاحبه و اظهار نظر میکند و اصولا سری متال گیر را فقط حاصل کار خودش میداند. در هر بازی، دهها بار و به اشکال مختلف فریاد میزند که این لعنتی را من ساختهام. من و فقط خودِ خودم. اما ریشه این همه نیاز ذهنی به دیده شدن در کجاست؟ آن هم از طرف کسی که نامش در تاریخ صنعت سرگرمی جاودانه خواهد ماند؟!
ریشه چنین اخلاقی را باید در گذشته وی جستجو کرد. گذشتهای که هیدئوی جوان، عاشق سینما بود؛ عشقی وصف نشدنی. اما دست تقدیر نگذاشت او به آرزویش برسد و کوجیما سر از دنیای ما گیمرها در آورد. اما این عشق و علاقه هیچ وقت از بین نرفت و موتور محرک او برای پیشرفت شد. چه کسی می تواند ادعا کند بیش از کوجیما در نزدیکی بازی های رایانهای به سینما نقش داشته است؟! یقینا تعداد زیادی نخواهند بود. نکته همین جاست. کوجیما می خواهد نشان بدهد از همه بهتر است. برای همین است که همه چیز را از فیلتر خودش بیرون میدهد. در واقع کوجیما خودش را تنها مولف سری متال گیر می داند و این کمی غیر قابل هضم است. پروژه عظیمی مثل متال گیر سالید 5: درد فانتوم، حاصل هزاران هزار ساعت وقت، ملیونهای دلار پول و مقدار بسیار زیادی استعداد و ایدهی بکر است که مسلما همه آنها از طرف کوجیما صادر نشده است. حال اگر کونامی و کوجیما مشکل پیدا نمیکردند، باز هم طبق سنت همیشگی، در ابتدای بازی با عبارت “یک بازی از هیدئو کوجیما” مواجه میشدیم. چیزی که میراثی از سینماست و توسط کوجیما وارد صنعت بازیها شد. یکی دو نفری مثل کئیجی اینافونه نیز از آن تقلید کردند اما آن را کنار گذاشتند. به راستی این نادیده گرفتن زحمات افرادی نیست که عدم وجود هر کدامشان می توانست این پروژه را با مشکلات جدی مواجه کند؟ کسی نام یک تیم بزرگ و متخصص را که هر کدامشان از بهترینهای زمینه کاری خود هستند را با نام خود جایگزین کند، نمیتواند انسان متواضعی باشد. حالا هرچقدر می خواهد توییتهای طرفداران را ریتوییت کند؛ با این کارها چیزی تغییر نمیکند. اتفاقا افرادی هستند که علت اصلی جدایی کوجیما از کونامی را نیز همین عدم تواضع میدانند. جایی که کوجیما خودش را بزرگتر از اهداف کلان کونامی میدانست.
این گفتهها هیچ چیزی از ارزش کاری که کوجیما طی سالهای گذشته انجام داده کم نمیکند. هیدئو کوجیمای دوست داشتنی هنوز هم همان نابغهای است که متال گیر را خلق کرد؛ اما حداقل من، حالا که اول بازی عبارت یک بازی از هیدئو کوجیما را نمیبینم فکرم راحتتر است. دیگر حرص نمیخورم که اگر این بازی فقط و فقط ساخته ذهن و دست کوجیماست، پس آن تیتراژ پایانی عریض و طویل برای چیست؟! هیچ انسانی کامل نیست و کوجیما هم یک انسان است. انسانی که سند اسطوره شدنش، چند هفته پیش در سراسر دنیا منتشر شد.
آقا اینکه بگی کوجیما چرا میگه متال گیر دسترنج منه و اینا درسته کار شاید اونایی که کنارش زحمت کشیدنو زیر سوال میبره اما اصولا اگه نگاه کنیم توی لیست دست اندرکاران کوجیما تقریبا نصف بازیو واقعا خودش تلاش کرده. لول دیزاینر ، گیم دیزاینر ، کارگردان ، نویسنده و دو سه تا مسئولیت دیگه رو همزمان داشته.خب کدوم بازیسازی عملا تونسته همچین کاریو بکنه ؟ بازیساز مستقل نه بازیسازی که AAA میسازه و تحویل صنعت میده.
مثلا کسی مثل کن لوین هم نقریبا همین نقش رو در سری بایرشاک داره اما اول بازیش مینویسه یک بازی از کن لوین؟! :))
نه خب ولی یه فیلمساز نمینویسه فیلمی از مثلا کامبیز اسپیلبرگ؟ کوجیما گیمو خواسته یه چیز سینمایی کنه با این کار.
خوب همینو تو متن هم گفته دیگه. این کار تو سینما بابه ولی ساختار سینما و اصول جایگاه کارگردان تو سینما با گیم متفاوته
کن لوین نوشته بود، ننوشته بود؟
به نظرم نمیشه به کوجیما به خاطر استایل سینماییاش خرده گرفت، و مثلا اینکه اسم خودش رو روی یکی از بزرگترین استودیوهای بازیسازی گذاشته رو یه ایراد نابخشودنی تلقی کرد؛ اما قبول دارم که آدم متواضعی نیست.
نکتهای که به خوبی در متن بهش اشاره شده تفاوت تواضع و مردمداری است. کوجیما هنرمند مردمداری هست ولی اصلا متواضع به نظر نمیاد.
گذاشتن اسم خودش رو استودیویی که یه تیم چند ده نفره درش دارند زحمت میکشند درسته که یه گناه نابخشودنی نیست ولی خداییش کار منصفانه و خوبی هم نیست