اغراق نیست اگر بگوییم از وقتی سینما هم وجود داشته جلوههای ویژه هم وجود داشته. از همان سالهای ابتدایی وقتیکه سینما هنوز حتی هنر هم نامیده نمیشد ما شاهد کسانی هستیم که سعی دارند با هوش و نبوغ خود دست به نوآوریهایی بزنند و تصاویری خلق کنند که تنها در رؤیا میتوان آنها را دید. درنتیجهی تلاش آنها ما شاهد انواع تکنیکهایی هستیم که نهتنها باعث خلق شاهکارهای بزرگی شدند بلکه با تأثیری که بر روی فیلمهای بعد گذاشتند باعث خلق تکنیکها و جلوههای ویژهی بهتری هم در فیلمهای آینده شدند و ما را تا به امروز رساندند. روزگاری که بهواسطهی تکنولوژی هر تصویری میتواند ساخته شود. و حال قرار است به مدت 5 هفته در گیمنیوز مهمترین و تأثیرگذارترین فیلمهای جلوههای ویژهی برتر تاریخ سینما را به ترتیب زمان ساخت برسی کنیم.
با اولین قسمت همراه باشید. در این قسمت به سالهای دور اما تاثیرگذاری میرویم و اولین فیلمهای تاریخ را با هم بررسی میکنیم. زمانی که اگرچه به خاطر محدودیتهای فراوان جلوههای ویژهی بسیاری قابل انجام نبودند، این محدودیتها هرگز سد راه فیلمسازان واقعی نشدند. زمانی که شما حتا نمیتوانید فکرش را هم بکنید، فیلمسازان، معجزه میکردند.
1- The Man With A Rubber Head (1901)
فیلمی دودقیقه و نیمی که میتوان آن را پدر جلوههای ویژه در سینما دانست. فیلم توسط ژرژ ملییس کارگردانی و ساختهشده و درست مثل دیگر فیلمهای ملییس پر است از نوآوریهایی که تا به آن روز هیچکس به آن دست نیافته بود و خلق تصاویری که تا قبل از آن در ذهن هرکسی غیرممکن به نظر میرسید. در فیلم ما شاهد باد کردن کلهی ملییس مانند یک بادکنک و خالی کردن باد و درنهایت انفجار آن هستیم صحنهای که حتی امروز هر بینندهای در برخورد با آن با این سؤال مواجه میشود که چطور در آن زمان ساخت چنین صحنهای ممکن بوده است؟
2- A Trip To The Moon (1902)
این فیلم نهتنها یکی از مهمترین جلوههای ویژهی برتر تاریخ سینما است بلکه میتوان آن را پدر سینمای علمی و تخیلی دانست. این فیلم که بهمانند فیلم قبلی توسط ملییس کارگردانی شده اقتباسی است از رمان ژول ورن که به بهترین شکل ممکن به تصویر تبدیلشده و بعد از گذشت بیشتر از صدسال هنوز هم در ذهنها باقی مانده بهطوریکه حتی اگر کسی فیلم را هم ندیده باشد بدون شک تصویر فرود موشک بر چشم ماه را حتماً دیده است، تصویری که میتوان آن را یکی از نمادهای سینمای تازه متولدشدهی قرن بیستم دانست.
3- The House Of Ghosts (1908)
این فیلم را میتوان بنیانگذار استاپ موشن در سینما دانست. فیلمی که توسط سگوندو د چومون کارگردانی و ساختهشده. کارگردانی که بسیاری او را بعد از ملییس نابغهترین کارگردان آن روزهای سینما میدانند. در این فیلم که رگههای کمی از وحشت را هم در خود دارد ما شاهد حرکت و غیب شدن اشیا به روش استاپ موشن هستیم و باید بگوییم اگر از شیفتگان این تکنیک و بهخصوص آثار گروه برتون هستید میتوانید از این فیلم و کارگردان اسپانیایی او به خاطر استفاده از این تکنیک در 110 سال پیش ممنون باشید.
4- Faust (1926)
جنبش اکسپرسیونیسم آلمان به دلیل ماهیتی که داشت بدون شک نقش بسیار مهمی در پیشرفت جلوههای ویژه داشته و یکی از مهمترین فیلمهای این جنبش که درواقع نقطهی اوج و کمال جلوههای ویژه در آن سالها بوده فاست ساختهی فریدریش ویلهلم مورنائو است. این کارگردان که عمدهی شهرت خود را به خاطر فیلم نوسفراتو به دست آورده در این فیلم تصاویری را خلق میکند که واقعاً میتوان آنها را جادویی دانست. تصویری مثل شیطان غولپیکر. دودها، توپهای آتشین، پرواز فرشتگان و شیاطین، هک شدن نوشتهها و غیره.
5- Metropolis (1927)
متروپولیس را میتوان بهترین فیلم سینمای اکسپرسیونیسم آلمان و یکی از مهمترین فیلمهای تاریخ سینما دانست که توسط یکی از بهترین کارگردانهای آن روز سینما یعنی فریتس لانگ کارگردانی شده است.
داستان فیلم راجع به آرمانشهری در آینده است و نظام طبقاتی است که برای نشان دادن این آرمانشهر عظیم خلقشده. همچنین ما در این فیلم شاهد رباتهای انسان نمایی هستیم که بسیار زیبا و حرفهای طراحیشدهاند.
6- King Kong (1933)
بدون شک تمام بلاک باسترهای هالیوود به این موجود غولپیکر مدیون هستند. موجودی که ترکیب بزرگی است از تمام جلوههای ویژهی آن عصر اعم از matte paintings، rear projection و استاپ موشن بینظیر ویلیس اچ. اوبرایان؛ و همهی اینها امکان دیدن این هیولای بزرگ را برای ما ممکن کردهاند. فیلم با اینکه 3 بازسازی مجدد دارد اما بسیار بهتر از آنها عمل میکند و مهمترین جذابیت فیلم خود کینگ کونگ است که مجموعهای است از لاستیک، لاتکس، شیشه، خز حیوانات و بااینحال آنقدر به شما حس زندهبودن میدهد که میتواند شما را بترساند و یا حتی کاری کند به خاطرش بغض کنید.
7- Things To Come (1936)
این فیلم یکی از بلندپروازانهترین فیلمهای علمی -تخیلی دهه 30 است که بر اساس رمانی از اچ. جی. ولز ساخته شد. همچنین فیلم توسط یکی از بهترین کارگردانهای عصر طلایی هالیوود یعنی ویلیام کمرون مینزیز کارگردانی شده است. مهمترین ویژگی فیلم را میتوان نشان دادن بسیار خوب آینده دانست.
8- The Wizard Of Oz (1939)
جادوگر شهر از نهتنها از نظر اقتباس و آغاز سینمای فانتزی فیلم مهمی است بلکه از نظر جلوههای ویژهی جایگاه مهمی دارد که البته وقتی شما میخواهید راجع به یک مترسک بیمغز و یک آدمآهنی بیقلب و یکسری جادوگر فیلم بسازید بدون شک به جلوههای ویژهی نیاز خواهید داشت. این فیلم نهتنها به این نیاز بهخوبی پاسخ داده بلکه با خلق تصاویری رؤیایی کاری میکند که درست مثل دوروتی که درگیر سفر به دنیای عجایب از است مخاطب هم درگیر سفری به همان اندازه هیجان انگیز شود.
9- Citizen Kane (1941)
فیلمی که از زمان ساختش تا به امروز اسمش همیشه در اول لیست بهترین فیلمهای تاریخ سینما بوده است. شاهکار اورسن ولز که در زمان ساخت این فیلم فقط 26 سال داشت و به خاطر ساخت این فیلم نامش برای همیشه در تاریخ سینما جاودان شد؛ و اگر برای شما سؤال پیشآمده که چرا این فیلم باوجوداینکه جلوهی ویژهی خاصی ندارد و در کل یک درام کلاسیک است باید در این لیست باشد؟ باید در جواب بگوییم که فیلم پر است از نوآوریهای فنی سینمایی که تا قبل از این شبیهاش را فقط در فیلم ناوگان پوتمکین سرگئی آیزنشتاین دیده بودیم و هر 2 این فیلمها با نوآوریهایی که کارگردانهای نابغهشان داشتند اموری مثل تدوین، مونتاژ و فیلمبرداری را متحول کردند و به دلیل این تأثیر بسیار بزرگ بسیار منطقی است که بزرگترین فیلم تاریخ سینما در لیست باشد.
10- Thirty Seconds Over Tokyo (1944)
فیلم داستان حملهی تلافیجویانهی نیروی هوایی آمریکا به ژاپن است و بیشتر زمان فیلم ما شاهد نبرد هوایی هستیم. در این فیلم ما شاهد تصاویر بینظیری از کشتیهای جنگی و هواپیماها و توکیویی هستیم که فقط قرار است از بالا نشان داده شود که طراحی همهی اینها بسیار عالی و بینظیر و البته با جلوههای ویژه انجامشده است.
با مجموعهی مروری بر 50 فیلم جلوههای ویژهی برتر تاریخ سینما با گیمنیوز همراه باشید.