تکرار تاریخ؛ وقتی سونی اشتباهات مایکروسافت را دوباره مرتکب می‌شود

به نظر می‌رسد سونی اشتباهات مایکروسافت را که برند ایکس‌باکس را تقریباً به مرز نابودی کشاند تکرار خواهد کرد. با گیم‌نیوز در ادامه همراه باشید.

کنسول پلی‌استیشن 4 شرکت سونی با اختلاف محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین کنسول حال حاضر دنیاست. تاکنون بیش از ۹۱ میلیون واحد از این دستگاه فروخته شده تا فاصله با رقبا بشدت افزایش یابد. از میان سه شرکت بزرگ تولیدکننده پلتفرم بازی در دنیا، یعنی سونی، مایکروسافت و نینتندو، سونی با اطمینان خاطر دست بالا را دارد. اما صنعت بازی‌های ویدیویی همچون چرخی است که دائم می‌چرخد و هیچگاه نمی‌توان تا ابد در صدر ماند؛ خصوصاً با این وجود که به نظر سونی اشتباهات مایکروسافت را که نتایجی مهلکی داشت تکرار خواهد کرد.

هر پنج الی ده سال، نسل جدیدی از کنسول‌های بازی معرفی می‌شوند و بلافاصله صندلی‌بازی رقبا بر سر آنکه چه کسی «پیروز» نسل خواهد شد کلید می‌خورد. سونی و مایکروسافت بیشترین رقابت مستقیم را در این صنعت دارند و هر دو کنسول‌هایی بسیار مشابه هم می‌سازند که قادرند بازی‌های یکسان را با کیفیت بالا اجرا کنند و این ماجرا ۱۵ یا ۲۰ سالی است که ادامه دارد.

سونی با پلی‌استیشن 2 در سال ۲۰۰۰ تبدیل به حاکم بلامنازع بازار شد؛ مایکروسافت و کنسول ایکس‌باکس اوریجینال به سختی رقیبی برای این کنسول محبوب به حساب می‌آمدند. اما ۶ سال بعد در سال ۲۰۰۶، این سونی بود که با عرضه پلی‌استیشن 3، جایگاه خود در صدر را از دست داد. کنسول ایکس‌باکس 360 تبدیل به «پلتفرم استاندارد» نسل هفتم شد و تا سال ۲۰۱۳ که نسل جدید ایکس‌باکس معرفی شد نیز در این جایگاه باقی ماند؛ زمانی که سونی بار دیگر با نسل جدید پلی‌استیشن توانست گوی رقابت را از مایکروسافت بدزدد.

کنسول ایکس‌باکس وان پلتفرمی قابل است، همانطور که پلی‌استیشن 3 نیز همینطور بود، اما فاصله آن با پیشتاز رقابت قابل چشم‌پوشی نیست. و حال با نزدیک شدن به زمان معرفی نسل بعدی کنسول‌ها، صندلی‌بازی جدیدی در راه بوده و این سونی است که باید برای حفظ جایگاهش بیشترین احتیاط را به خرج دهد. با این حال از همین حالا نشانه‌هایی وجود دارد که سونی اشتباهات مایکروسافت را هنگام معرفی ایکس‌باکس وان تکرار خواهد کرد تا شاید رقابت را در نسل جدید به این شرکت واگذار کند.

مسئله کراس-‌پلی

می‌توان با قاطعیت گفت که فورتنایت در حال حاضر بزرگ‌ترین بازی ویدیویی دنیاست؛ این عنوان را می‌توان تقریباً روی هر دستگاهی که توانایی اجرای بازی را دارد تجربه کرد. از کنسول و رایانه شخصی گرفته تا مک و تلفن‌های هوشمند. این بازی روی تمامی این پلتفرم‌ها به یک شکل است و در بسیاری از موارد می‌توانید به لطف ویژگی کراس-پلی، به رقابت با بازیکنانی بپردازید که پلتفرم متفاوتی با شما دارند. تا اندکی پیش اما یک استثنا بزرگ در این زمینه وجود داشت: کاربران پلی‌استیشن 4 از دیگر بازیکنان فورتنایت تفکیک شدند و حتی نمی‌شد از آیتم‌های که درون بازی روی این کنسول خریداری شده، در حساب یکسان روی دستگاه‌های دیگر استفاده کرد!

سرانجام پس از ماه کشمکش که با ارائه بهانه‌های مسخره توسط سونی برای عدم فراهم کردن ویژگی کراس-‌پلی همراه بود، این بازیکنان بودند که پیروز میدان شدند و سونی در نهایت در سپتامبر سال گذشته تسلیم شد. با این وجود، این شرکت علاوه بر ناامید کردن هواداران خود، با مقاومت غیرمنطقی در برابر کراس‌-پلی به مقبولیت خود میان ناشران دنیای گیم نیز صدمه زد. سونی، شرکتی که برای سال‌ها روابط بسیار خوبی با بازیکنان و شرکت‌ها داشت، ناگهان به طرف لجباز ماجرا تبدیل شد.

این مسئله کاملاً ما را یاد اشتباهی می‌اندازد که مایکروسافت در سال ۲۰۱۳ با معرفی ایکس‌باکس وان مرتکب شد؛ عدم توجه به وفادارترین طرفداران و پافشاری غیرمنطقی روی مواضع خود.

چه بر سر ایکس‌باکس وان آمد؟

در اوایل سال ۲۰۱۳، کنسول 360 هنوز هم محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین پلتفرم دنیا بود. نه تنها این کنسول بسیار خوب می‌فروخت، بلکه برند پشتش، ایکس‌باکس، تبدیل به نمادی دوست‌داشتنی و استاندارد برای مخاطبین «اصلی» بازی‌های ویدیویی شده بود. اما در ماه مه همین سال، مایکروسافت در رویدادی کوتاه که در ردموند برگزار شد، از نسل جدید کنسول خود به نام ایکس‌باکس وان رونمایی کرد؛ اتفاقی که اصلاً خوب پیش نرفت.

عده زیادی از همان ابتدا این رونمایی را یک فاجعه تمام عیار دانستند. حتی یک میکس خنده‌دار از مراسم رونمایی کنسول و شوخی با حجم تکرار کلمات «تلویزیون»، «ورزش» و «ندای وظیفه» در این رویداد در یوتیوب منتشر شد که بازدید زیادی خورد.

این موارد برجسته‌ترین فجایع رونمایی از ایکس‌باکس بودند:

• ایکس‌باکس وان به اتصال دائمی به اینترنت نیازمند است.
• ایکس‌باکس وان از بازی‌های دست دوم پشتیبانی نمی‌کند. باید در آن دیسک بگذارید، بازی را روی کنسول نصب کنید، دیسک را بیرون بیاورید و آن را در سطل آشغال بیندازید!
• هر واحد از ایکس‌باکس وان همراه با حسگر حرکتی کینکت فروخته می‌شود.
• قیمت ایکس‌باکس در زمان عرضه ۵۰۰ دلار است؛ ۱۰۰ دلار گران‌تر از پلی‌استیشن 4.

طرفداران ایکس‌باکس از اینکه محبور بودند محدودیت‌هایی را به اجبار از طرف مایکروسافت تحمل کنند، به زور از برنامه‌های غیر گیمینگ (به جهت پشتیبانی ایکس‌باکس وان از درگاه HDMI-In) استفاده کنند و هزینه‌ای بسیار زیاد برای کنسول بپردازند، بسیار عصبانی شدند.

آیا می‌شد مایکروسافت را سرزنش کرد؟ آنها کنسولی معرفی کرده بودند که روی بازی متمرکز نبود. این شرکت بارها و بارها فریاد می‌زد که به حرف طرفدارانش گوش نمی‌کند و به همین دلیل نیز فرصت‌های طلایی زیادی را از دست داد. حال به نظر می‌رسد سونی اشتباهات مایکروسافت را تکرار می‌کند.

در سونی چه خبر است؟

کنیچیرو یوشیدا، مدیر عامل سونی، در مصاحبه‌ای پیش از رویداد CES با نیویورک تایمز از برنامه‌هایش برای شبکه بسیار محبوب پلی‌استیشن (PSN) گفت: سونی برنامه دارد که ستون فقرات برند پلی‌استیشن را با تجارت‌های موسیقی و سینمای خود ادغام کند. براساس سخنان یوشیدا، شبکه پلی‌استیشن یک پلتفرم سرگرمی بسیار قدرتمند برای تمام بخش‌های شرکت بوده و برای محتوای ویدیویی و موسیقی بسیار مناسب است. سونی به‌طور سنتی تجارت‌های بازی، موسیقی و سینمای خود را جدا از هم نگه داشته اما به گفته یوشیدا، در سالیان گذشته تیم‌های پشت این بخش‌ها همکاری خود با یکدیگر را بیشتر و بیشتر کرده‌اند.

با وجود اینکه مدیر عامل سونی درباره توانایی‌های PSN به‌عنوان یک سرویس دیجیتال جامع برای سرگرمی اشتباه نمی‌کند، اما این سیستم با هدف مشخص خدمت‌رسانی به کاربران پلی‌استیشن ساخته شده است. با وجود اینکه PSN می‌تواند به یک سرویس «سرگرمی» گسترش یابد، اما چنین اتفاقی نباید رخ دهد. مخاطبین اصلی بازی‌های ویدیویی پیش‌تر بارها نشان داده‌اند که از افزایش کاربرد‌های سیستم‌های گیمینگ خوششان نمی‌آید. چه مصداقی بهتر از شرایط اولیه ایکس‌باکس وان برای این مسئله: تمرکز فراوان روی تلویزیون، ورزش و قابلیت‌های «هوشمند» به کلی جو پیرامون این کنسول را خراب کرد.

تبدیل سرویس شبکه پلی‌استیشن به یک سرویس جامع سرگرمی نشان می‌دهد که سونی درکی از علت علاقه مردم به پلی‌استیشن ندارد. این شبکه بازی‌ها را بسیار عالی مدیریت می‌کند و تلاش برای گسترش آن فقط طرفداران وفادارش را فراری می‌دهد. این موضوع را با مسئله کراس-‌پلی ترکیب کنید تا دریابید که چرا سونی در حال تکرار اشتباهات مایکروسافت است.

مایکروسافت کنسولی ساخته بود که بسیاری از مردم تمایل به خرید آن نداشتند. بسیاری از این مشکلات هم به وقایعی که در سیستم مدیریت بخش ایکس‌باکس اتفاق می‌افتاد برمی‌گشت. سونی نیز به ظاهر دارد با همین مسائل دست و پنجه نرم می‌کند: مدیران اجرایی دائماً در بخش‌های مختلف جابه‌جا می‌شوند یا شرکت را ترک می‌کنند. شان لیدن، مدیر عامل بخش پلی‌استیشن در زمان معرفی PS4 دیگر مسئول این برند نیست و حال جان کودرا مدیریت را برعهده دارد. مدیر عامل فعلی شرکت در آوریل ۲۰۱۸ جای کاز هیرای را گرفت که خود پیش‌تر رئیس بخش پلی‌استیشن بود. تخصص کنیچیرو یوشیدا در زمینه‌های مالی است.

حال که به نظر نهایتاً یک سال با معرفی نسل بعدی کنسول‌های پلی‌استیشن و ایکس‌باکس وان فاصله داریم، سونی با خیال راحت پیشتاز رقابت نسل هشتم است و علیرغم بروز نشانه‌های نگران‌کننده، هنوز هم با وضعیت وخیم مایکروسافت در سال اول معرفی ایکس‌باکس وان فاصله زیادی دارد. باید منتظر بمانیم تا ببینیم سونی این راه کج را ادامه می‌دهد تا در نسل بعدی مایکروسافت به صدر بازگردد یا خیر.