سیر تا پیاز «توتال وار»؛ از شوگان تا وارهمر – قسمت اول

اگر شما هم از طرفداران بازی‌های استراتژیک مانند «ژنرال‌ها»، «عصرامپراتوری‌ها» و «تمدن» هستید؛ بی‌شک با سری بازی‌های «توتال وار» (Total War) نیز آشنایی دارید. «توتال وار» بازی استراتژیک نوبتی واقعی است که توسط استودیوی بازی‌سازی Creative Assembly در سال 2000 عرضه شد. تفاوت «توتال وار» با بازی‌های استراتژیک دیگر در این است که در آن شما با موجودات عجیب‌وغریب سروکار ندارید، همه چیز در مقیاس واقعی است و از جادوگران و دیگر موجودات افسانه‌ای خبری نیست، در این بازی، بسته به نسخه، شما کشور یا قبیله‌ای را کنترل می‌کنید و باید از عوامل متعدد و حقیقی مانند دیپلماسی، جاسوسی، نبوغ اقتصادی، مدیریت مذهبی و مهم‌تر از همه تاکتیک‌های نظامی بهره ببرید تا به اهداف تعریف شده در بازی دست‌یابید. وجه تمایز «توتال وار» با بازی‌های هم‌ردیفش در جزئیات دقیق و واقعی آن نهان است. خصوصیات فرهنگی، جغرافیایی، تاریخی و نظامی به‌حدی دقیق در این بازی ساخته شده‌اند که برای همهٔ بازیکنان جالب و هیجان‌انگیز جلوه می‌کنند. خصوصاً برای افرادی مانند ما ایرانی‌ها که کشورمان در بعضی از نسخه‌های بازی وجود دارد و این انتخاب به شما داده شده که آن‌را انتخاب و در جادهٔ پیروزی هدایت کرد.

اما قصه «توتال وار» از کجا آغاز شد؟ اولین زمزمه‌های این بازی در سال 1999 به گوش رسید. تا آن زمان استودیو Creative Assembly چند عنوان برای برند ورزشی شرکت EA ساخته و نامش را به عنوان یک بازی‌ساز بزرگ هنوز مطرح نکرده بود. با ملحق شدن یک طراح مایکروچیپ به نام مایکل سیمپسون این شرکت تصمیم گرفت تیمی جداگانه برای پروژه‌ای کوچک با ریسک پایین سرمایه گذاری کند. هدف اولیه این بود که بازی جنگی استراتژیک واقعی ساخته شود اما به گفته سیمپسون “مشکل اینجا بود که جنگ‌ها خیلی کوتاه بودند و ما می‌خواستیم کاری کنیم که سرنوشت جنگ‌ها برای بازیکنان مهم باشد”. این‌گونه بود که ایدهٔ نقشه کمپین به ذهن آن‌ها خطور کرد. در حالی که تیم سازنده مشغول کار بر روی این عنوان بود پدیدهٔ جدیدی در دنیای کامپیوتر معرفی شد و آن گرافیک سه‌بعدی بود. مدیریت شرکت تصمیم گرفت که بازی را روی گرافیک جدید امتحان کند و بعد از آماده کردن قسمتی کوتاه از آن سیمپسون به گفتهٔ خودش از کیفیت و تازگی آن تعجب کرد. از اینجا به بعد دیگر پروژه «توتال وار» یک پروژه کوچک با ریسک پایین نبود و به برنامه‌ای بزرگ و مهم تبدیل شد. همانطور که گفته شد نقطه قوت بازی واقعی بودن و جزئیات آن است که Creative Assembly برای دست‌یابی به این هدف از مورخ نظامی استفن ترنبول کمک گرفت. هوش مصنوعی نظامی بازی بر اساس کتاب هنرجنگ از سان تزو نابغهٔ نظامی چینی ساخته شده و تاکتیک‌های اصلی نظامی بازی به میزان زیادی تحت تأثیر آموزه‌های او هستند.

بعد از معرفی و نمایش در E3 در سال‌های 1999 و 2000 بالاخره «شوگان: توتال وار» در 13 ژوئن 2000 وارد بازار شد. به عنوان محیط ژاپن فئودال در قرون 15 تا 17 انتخاب شد تا بازی در آن دوره ساخته و جریان یابد. تمام قسمت‌های «توتال وار» از دو بخش اصلی تشکیل شده‌اند: نقشه کمپین و جنگ‌ها. شما باید با توانایی‌های سیاسی و اقتصادی خودتان یک ملت را رهبری و کنترل کنید در همین بین پشتوانه‌های یک نیروی نظامی خوب را بسازید تا بتوانید با قبیله‌های دیگر رقابت کنید و در نهایت اهداف تعریف شده در بازی را یکی پس از دیگری تیک بزنید.

اما همهٔ این‌ها در «شوگان» چگونه است؟

نقشه کمپین بین قبیله‌های مختلف تقسیم شده و ویژگی‌های طبیعی و جغرافیایی خاص خود را دارد. بعضی مناطق معدن دارند و بعضی دیگر که کنار دریا قرار گرفته‌اند می‌توانند به بنادر دسترسی داشته باشند. این نقشه به ایالت‌ها تقسیم می‌شود و می‌توانید در آن‌ها یک قلعه و برج دیده‌بانی بسازید. ساخت قلعه‌ها به شما امکان ایجاد ساختمان‌های نظامی را می‌دهد. هرچه که این ساختمان‌ها را ارتقا دهید می‌توانید سربازان بهتری بسازید اما ظرفیت کلی قلعه برای جا دادن سربازان محدود است. هم‌چنین با بزرگ کردن قلعه دیوارها و تجهیزات دفاعی آن ارتقا یافته و مقاوت آن‌ها نسبت به حملات دشمن افزایش می‌یابد. علاوه بر ویژگی‌های طبیعی منطقه، هر قبیله نیز خصوصیات مخصوص به خود را دارد؛ برای مثال قبیله تاکدا سوارنظام بهتری دارد در حالی که قبیله ایگاواتا می‌تواند جاسوسان حرفه‌ای‌تری استخدام کند. در صدر هر قبیله «دایمو» قرار دارد که به نوعی رئیس یا حکمران آن قبیله است. شما می‌توانید از بین اشراف خانواده خود فردی را به عنوان فرمانده یک سپاه انتخاب کنید. فرماندهان ویژگی به نام افتخار دارند که میزان آن با پیروزی یا شکست در جنگ‌ها تغییر می‌کند. همیشه قدرتمندترین فرمانده در ابتدای کار دایمو است اما باید در انتخاب او دقت کنید، چون اگر دایمو در جنگ کشته شود و پسری نداشته باشد که جانشین او شود کمپین شما پایان خواهد یافت.

ابزار دیگری که برای کمک به شما در بازی تعبیه شده‌اند شامل نینجاها، قاصدان و جاسوسان می‌شود. برای استخدام کردن نینجا و جاسوس باید تکنولوژی لازم را بدست آورده باشید اما قاصدان را از همان ابتدا در اختیار دارید.

 می‌توانید از نینجاها برای حذف فیزیکی فرماندهان دشمن استفاده کنید، البته بسته به توانایی نینجا و میزان افتخار فرمانده دشمن شانس موفقیت او تفاوت خواهد داشت.

توانا بود هر که دانا بود؛ این جمله را به ذهن داشته باشید. استخدام جاسوسان و بدست آوردن اطلاعات از مکان ارتش‌هاش دشمن و سربازانی که در اختیار دارند به پیروزی شما در جنگ بسیار کمک می‌کند.

سان تزو می‌گوید: “بالاترین هنر جنگ این است که بدون جنگیدن حریفتان را تسلیم کنید.” برای این منظور می‌توانید از قاصدان استفاده کنید که به نوعی دیپلمات‌های بازی هستند. همیشه به خاطر داشته باشید جنگ سرانجام خوشی ندارد، حتی اگر در بازی باشد. پس تا جایی که می‌توانید مخالفان خود را با دیپلماسی و شریک شدن با دشمن دشمنتان شکست دهید.

زمانی که به اواخر کمپین نزدیک می‌شوید، تجار اروپایی نیز به بازی اضافه می‌شوند. در ابتدا پرتقالی‌ها هستند که با شرط تغییر دین شما از بودایی به مسیحیت حاضر به فروش سلاح‌های گرم به شما هستند، کمی بعد از پرتقالی‌ها، تاجران هلندی نیز به ژاپن وارد می‌شوند که برای دادوستد با آن‌ها نیازی به تغییر مذهب نیست.

بعد از عرضه، این عنوان به خوبی مورد استقبال واقع شد. به دلیل تازه و جدید بودن هم فروش خوب بود و هم منتقدین نظر مثبتی به این بازی داشتند. امتیاز 84 از متاکریتیک و نامزدی جایزه بفتا شاهدی بر این موفقیت‌اند.

اما «شوگان» نقاط ضعف خود را نیز داشت. نقشه کمپین بازی جزئیات زیادی نداشت و بسیار ساده بود، به‌علاوه ظاهر این نقشه به نحوی عجیب بود و جذابیت خاصی نداشت. به‌علاوه با اینکه گفته شد از دیپلماسی استفاده کنید روابط در بازی به قدری ضعیف بود که هیچگاه پیشنهادهای شما مورد موافقت حریف واقع نمی‌شد. مگر اینکه خودشان چیزی پیشنهاد داده باشند و عملاً حضور دیپلمات‌ها در بازی فایده چندانی نداشت. اضافه بر این‌ها، نقش فرماندهان در جنگ بسیار حاشیه‌ای بود. در جنگ‌های بازی عنصری به نام روحیه تعریف شده بود. اگر جنگ باب میل سربازان شما پیش می‌رفت روحیه آن‌ها بالا بود، اما اگر در حال شکست بودید روحیه سربازان پایین می‌آمد و فرار می‌کردند. در حالی که هدف سازنده این بود که بوسیله فرمانده بتوانید روحیه سربازان را تقویت کنید، اما عملاً زمانی که آن‌ها فرار می‌کردند کاری از دست هیچ‌کس ساخته نبود.

بعد از عرضه بازی، سازنده آن بستهٔ گسترش دهنده «هجوم مغولان» را عرضه کرد که ژاپن را در زمان حمله مغولان نشان می‌داد. هم‌چنین بعدها نسخه «وارلورد» نیز عرضه شد که همهٔ بسته‌ها و محتوایات دیگر را یکجا داشت.

در ابتدا EA سروری برای بازی آنلاین در نظر گرفته بود که بازیکنان می‌توانستند با عضو شدن در آن جنگ‌هایی را طراحی کنند و با حریف حقیقی رقابت کنند. تنوع تاکتیکی و استراتژی پویای بازی جذابیت بازی چند نفره را دوچندان کرده بود. اما بعد از انتشار نسخه «وارلورد» امکان بارگذاری نسخه جدید روی سرورهای قبلی وجود نداشت و ناشر بازی سروری جداگانه برای «وارلورد» در نظر گرفت.

آماده باشید تا با اروپای بی‌ثبات و بی‌رحم قرون وسطا روبه‌رو شوید.

در سال 2002 Creative Assembly «توتال وار: قرون وسطا» را معرفی کرد که نسبت به نسخهٔ قبل پیشرفت‌های بسیاری داشت و جزئیات زیادی وارد آن شده بودند.

نقشهٔ نسخهٔ جدید به میزان زیادی بزرگ شده بود و جزئیات بیشتری را شامل می‌شد. همانطور که از نام بازی پیداست، شما در قرون وسطا قرار خواهید گرفت و میدان این رقابت شامل اروپا، شمال آفریقا و خاورمیانه است. در این نسخه مانند «شوگان» با قبیله‌های کوچک روبرو نیستید؛ کنترل یک ملت مانند فرانسه یا انگلستان به شما داده شده است. علاوه بر نقشه و مقیاس بازی، جزئیات بیشتری به نسخه جدید اضافه شده بود که تجربه انجام آن را لذت‌بخش‌تر می‌کرد.

مانند «شوگان» این بازی نیز از دو بخش نقشه کمپین و جنگ‌ها تشکیل شده بود. در نقشه کمپین شما حرکت سربازان و ماموران خود را کنترل و کشور خود را مدیریت می‌کردید مثلاً ایجاد روابط اقتصادی یا هم‌پیمانی نظامی با دیگر کشورها؛ و جنگ‌ها را می‌توانستید در نقشه‌ای سه‌بعدی و تا حد زیادی واقعی انجام دهید. به‌علاوه اضافه شدن امکان جنگیدن در هنگام محاصره قلعه‌ها همه چیز را بهتر کرده بود.

اما این همه چیز نبود. کمپین بازی شامل ویژگی‌های جدید دیگری نیز بود. سیستم بازی به گونه‌ای طراحی شده بود که نسبت به «شوگان» شما امکانات بیشتری برای مدیریت کشورتان در اختیار داشتید. نقشه کمپین به مناطق مختلفی تقسیم شده بود، هر کدام از این مناطق چیزی مانند استان‌های امروزی بودند. در هر کدام از آن‌ها می‌توانید یک قلعه بسازید. مانند نسخه گذشته امکان ساخت بندرها و مراکز تجاری در بازی گنجانده شده بود. هر کشور خانواده سلطنتی خود را دارد و اعضای آن می‌توانند به عنوان فرماندهان ارتش‌ها استخدام شوند. علاوه بر خانواده سلطنتی، دیگر اشراف نیز می‌توانند فرماندهان ارتش باشند. یکی از ویژگی‌های جدید بازی این بود که فرماندهان دو خصوصیت تحت عنوان توانایی فرماندهی و پرهیزگاری دارند. با پیروز شدن در جنگ‌ها توانایی نظامی آن‌ها بالا می‌رود و اگر هم به عنوان فرماندار شهرها به کار گماشته شوند پرهیزگاری آن‌ها ارتقا خواهد یافت. در نسخه جدید مذهب نقش بسیار پررنگ‌تری دارد. سه آیین کاتولیک، ارتودوکس و اسلام در بازی وجود دارند. کشورهای کاتولیک تحت کنترل نسبی پاپ هستند و شما می‌توانید با انجام جنگ‌های صلیبی و مقدس یا دست برداشتن از کشت‌وکشتار کاتولیک‌های دیگر نظر مثبت پاپ را جلب کنید و این شامل امتیازاتی است. معمولاً می‌توانید از پاپ بخواهید علیه یکی از شهرهای مسلمانان یا ارتودوکس‌ها جنگ اعلام کند و به راحتی آن شهر را تصرف کنید و هم‌چنین جایزه‌ای از پاپ دریافت کنید. اما اگر از دستورات پاپ پیروی نکنید ممکن است او شما را بایکوت کند و این باعث می‌شود روابطتان با کشورهای کاتولیک دیگر شکرآب شود و شاید علیه شما جنگ اعلام شود و شهرهایتان هدف سپاهیان صلیبی دیگر کشورها قرار گیرند. مسلمانان نیز چیز مشابهی دارند. یکی از علمای آن‌ها که رتبه بالایی دارد می‌تواند اعلام جهاد کند و همهٔ مسلمانان به شهر مورد نظر حمله کنند. در طول بازی شخصیت‌های حقیقی تاریخی نیز ظهور می‌کنند، افرادی مانند ال‌صید، ریچارد شیردل، صلاح الدین فرماندهانی هستند که توانایی‌های بالاتری نسبت به فرماندهان معمولی دارند، هم‌چنین کشیشی مانند توماس بکت می‌تواند بسیار قانع کننده‌تر از کشیشان دیگر ظاهر شود. شما می‌توانستید یکی از کشیش‌های خود را به مناطق دشمن بفرستید تا دین آن‌ها را تغییر دهد و کاری کند که مردم آن شهر شورش کنند تا کار شما برای تصرف آن راحت‌تر باشد. اما مشکل مشابه ممکن است برای شما پیش آید. در بازی عنصری جدید به نام نظم عمومی تعبیه شده بود پایین بودن این فاکتور باعث اعتراض و شورش مردم می‌شود. عناصر مختلفی مانند مذهب، تفریحات، غذا و یک فرماندار کارکشته می‌توانند این فاکتور را بالا ببرند.

«قرون وسطا» در آگوست 2001 معرفی شد. Creative Assembly ابتدا تصمیم داشت نام بازی را «جنگجوی صلیبی: توتال‌وار» انتخاب کند اما بعداً تصمیم بر این شد که نام بازی به «قرون وسطا» کند تا دامنه بازی را بهتر نشان دهد. برخلاف نسخه پیشین EA از انتشار بازی کناره‌گیری کرد و این وظیفه را شرکت اکتیویژن به عهده گرفت.

علاوه بر کمپین اصلی چند بخش دیگر در بازی گنجانده شده بودند که شامل جنگ‌های تاریخی بودند و می‌توانستید تاریخ را بازساری کنید. هم‌چنین مینی‌گیم‌هایی مانند جنگ‌ها صد ساله بین فرانسه و انگلیس نیز در بازی بودند تا وقتتان را بیشتر با «توتال‌وار» سپری کنید.

در سال 2001 Creative Assembly بسته «هجوم وایکینگ‌ها» را معرفی کرد که چند کشور جدید را به بازی اضافه کرده بود و داستان حمله وایکینگ‌ها را به جزیره بریتانیا روایت می‌کرد.

هر دو قسمت این بازی به خوبی توسط منتقدین تحسین شدند و امتیازات بالایی از سایت‌های رتبه‌بنده بازی‌ها دریافت کردند. در کل «قرون وسطا» به قدری خوب و موفقیت‌آمیز بود که خیلی‌ها آن را نقطه عطفی در بازی‌سازی دانستند.

همانند نسخه قبل می‌توانستید جنگ‌ها را چند نفره و آنلاین بازی کنید اما از بازی چند نفره برای کمپین خبری نبود.

نقاط قوت «قرون وسطا» به قدری بودند که معدود نقاط ضعف آن را به خوبی پنهان کردند. شاید بتوان به این نکته اشاره کرد که روابط دیپلماسی هنوز ضعیف بودند و اینکه هوش مصنوعی بازی هنوز عالی نشده بود.

در ادامه با بررسی قسمت‌های بعدی این سری پرطرفدار با گیم‌نیوز همراه باشید.

نظرات شما به بهتر شدن این بررسی کمک شایانی خواهد کرد، منتظر آن‌ها هستم.